Than sinh học là gì ?
"Than sinh học" (biochar) là một sản phẩm được sản xuất bằng cách nung nhiệt vật liệu hữu cơ, sinh khối như gỗ, cây cỏ, vỏ hạt, hoặc bã mía, rơm rạ... ở trong môi trường thiếu oxi (quá trình gọi là pyrolysis, hay còn gọi là quá trình nhiệt phân).
Than sinh học có thể được sử dụng để cải thiện chất cấu trúc và sự gắn kết của đất, giúp giữ nước và dinh dưỡng tốt hơn, từ đó tăng hiệu suất nông nghiệp. Nó cũng có khả năng giảm phát thải khí nhà kính bằng cách lưu trữ carbon trong đất. Ngoài ra, than sinh học còn có thể được sử dụng để sản xuất năng lượng trong quá trình đốt cháy hoặc làm nhiên liệu trong các ứng dụng khác.
Than sinh học có tiềm năng làm giảm sự phát thải carbon và cải thiện sự bền vững của hệ thống nông nghiệp và môi trường.
Thực trạng nông nghiệp tại Việt Nam
Hàng năm, hoạt động sản xuất nông nghiệp trên thế giới tạo nên một lượng phế phụ phẩm rất lớn. Riêng đối với Việt Nam, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2016, nước ta có khoảng 30 triệu tấn rơm rạ, 10 - 15 triệu tấn cám và trấu, 110 - 120 triệu tấn chất thải chăn nuôi
Phụ phẩm nông nghiệp được xem là nguyên liệu đầu vào cho sản xuất phân bón hữu cơ, thức ăn chăn nuôi, làm chất đốt, hoặc phục vụ các ngành công nghiệp khác.
Tuy nhiên, hiện nay phần lớn nguồn phế phụ phẩm vẫn chưa được tái sử dụng đúng cách. Điều này gây lên các hệ lụy như:
• Lãng phí tài nguyên và ô nhiễm môi trường (đặc biệt là chất thải chăn nuôi),
• Làm tăng lượng phát thải khí nhà kính (khi sử dụng phế phụ phẩm cây trồng làm chất đốt theo phương pháp đốt thông thường).
• Bên cạnh đó, thực trạng nền đất canh tác đang bị thoái hóa, bạc màu trầm trọng càng đe dọa an ninh lương thực.
Vì thế
Chất thải sinh khối thích hợp cho sản xuất than sinh học bao gồm phế phẩm cây trồng (cả phế phẩm đồng ruộng và phế phẩm chế biến như vỏ hạt, vỏ trái cây, bã mía, v.v.), cũng như rác sân vườn, rác thải thực phẩm và lâm nghiệp, và phân động vật. Một lượng lớn sinh khối nông nghiệp, đô thị và lâm nghiệp hiện đang bị đốt cháy hoặc để phân hủy lộ thiên và phát thải khí CO2 và CH4 trở lại khí quyển và/hoặc gây ô nhiễm nước ngầm và nước mặt ở địa phương – cụ thể đối với chất thải chăn nuôi. Sử dụng những vật liệu này để sản xuất than sinh học không chỉ loại bỏ chúng khỏi chu trình ô nhiễm mà còn có thể thu được than sinh học như một sản phẩm phụ của quá trình sản xuất năng lượng từ sinh khối này. Nguyên liệu đầu vào để sản xuất biochar không được chứa các chất độc ở mức không thể chấp nhận được như kim loại nặng có thể tìm thấy trong bùn thải và chất thải công nghiệp hoặc bãi chôn lấp.
Ứng dụng than sinh học
• BBQ: than trắng, than mùn cưa – kích thước lớn, cháy không khói, không mùi
• Sưởi ấm: là nhiên liệu đốt sạch để sưởi ấm khi lạnh
• Sấy: đốt cháy lấy nhiệt sạch để sấy nông sản, dược liệu...
• Cải tạo đất: than vụn biochar giúp cải thiện độ xốp, điều chỉnh pH của đất.
• Làm giá thể cho cây trồng, hoa...
• Lọc nước, hút ẩm, khử mùi: than biochar được hoạt hóa thành than hoạt tính
