Phân bón hữu cơ - Hướng đi của nông nghiệp sạch
Nhu cầu về thực phẩm và cụ thể là rau quả sạch chưa bao giờ lại tăng cao đến thế khi hàng loạt thông tin về rau bẩn, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau quả ở mức cao, gây nguy hại đến sức khỏe con người được báo chí đưa tin nhiều đến thế. Trức tình hình đó, phát triển nông nghiệp sạch nhờ phân bón hữu cơ vi sinh sẽ là hướng đi rất hiệu quả và bền vững.
Đẩy mạnh sử dụng phân bón hữu cơ để có nền nông nghiệp “sạch”
Phân bón là “vật tư đầu vào” của quá trình sản xuất nông nghiệp, đóng vai trò rất quan trọng trong nền nông nghiệp nước ta. Tuy nhiên trong một thời gian dài, việc lạm dùng phân bón vô cơ, phân bón hoá học ở nước ta đã gây ô nhiễm môi trường canh tác cũng như môi trường sống, và cho ra các sản phẩm nông nghiệp kém chất lượng, “thiếu an toàn”. Theo thống kê, ở Việt Nam, tỷ lệ sử dụng phân bón vô cơ, phân bón hoá học đang chiếm đến hơn 90% trong nông nghiệp, trong khi phân bón hữu cơ chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Việc này dẫn đến hiệu quả sử dụng phân bón ở nước ta rất thấp, nhìn chung chỉ khoảng đạt 45% đến 50%.
Theo PGS.TS Phạm Thị Vượng, Quyền Viện trưởng Viện Bảo vệ thực vật (BVTV), khi nông dân sử dụng phân bón hữu cơ thay thế cho phân bón vô cơ, phân bón hoá học trong trồng trọt và sản xuất nông nghiệp sẽ mang lại bốn lợi ích: Thứ nhất là bảo đảm môi trường sống và nguồn nước “sạch” hơn; thứ hai là môi trường canh tác, cây trồng sẽ “khoẻ hơn”, giảm phụ thuộc vào việc sử dụng thuốc trừ sâu cũng như các loại thuốc BVTV khác; thứ ba là cho ra sản phẩm nông sản “sạch” và an toàn hơn, có giá trị hơn trên thị trường, tăng khả năng xuất khẩu; và cuối cùng là tận dụng được các phế phụ phẩm trong nông nghiệp, rác thải hữu cơ trong sinh hoạt để tái sử dụng được vào sản xuất phân bón hữu cơ, thúc đẩy sự phát triển, cũng như ứng dụng của phân bón hữu cơ trong nền nông nghiệp, bảo vệ môi trường.
Để phát triển nông nghiệp an toàn, bền vững thì chúng ta cần phải xây dựng nền nông nghiệp có hệ thống các cơ sở sản xuất phân bón và thuốc bảo vệ thực vật thân thiện với môi trường. Chúng ta cần phải đi theo xu thế bón phân hữu cơ, dùng thuốc bảo vệ thực vật nguồn gốc sinh học thế hệ mới và phải giảm mạnh tỷ lệ sử dụng phân vô cơ trong nông nghiệp.
Một số mô hình trồng rau sạch thành công
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã bắt đầu xuất hiện một số mô hình sản xuất rau theo hướng hữu cơ. Các mô hình này đầu ra rất ổn định, đem lại lợi nhuận cao cho người trồng.
Mô hình trồng rau theo hướng hữu cơ của gia đình ông Lương Văn Quang, tổ 13, khu phố Hương Điền, phường Long Hương, thành phố Bà Rịa là mô hình đầu tiên được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh triển khai mô hình trình diễn sản xuất rau ăn lá theo hướng hữu cơ từ tháng 5/2017. Theo ông Quang, để sản xuất rau theo hướng hữu cơ khâu xử lý đất là rất quan trọng. Đất phải được làm kỹ, xử lý vôi, phân bón là các loại phân bò, phân gà đã được ủ hoai mục kết hợp với xử lý nấm vi sinh Trichoderma, kết hợp tưới thúc bổ sung dinh dưỡng cho rau. Trong quá trình trồng, nếu xuất hiện sâu bệnh, phải vệ sinh sạch sẽ vườn rau, thu gom những cây, lá hư vào một nơi để tiêu hủy; luân canh các loại rau khác nhau góp phần thiệt hại cho vụ sau. Còn khi sâu hại rau nhiều phải tiến hành phun xịt các chế phẩm gừng, tỏi, ớt ngâm với rượu; sử dụng các bẫy dính, vợt để bắt sâu trưởng thành. Ông Quang cho biết, khi mới chuyển qua hướng hữu cơ năng suất giảm hơn so với sản xuất có sử dụng phân, thuốc hóa học, rau cũng xấu hơn. Tuy nhiên, đất trồng rau lại nhanh chóng được khôi phục, màu mỡ hơn, đến nay rau sinh trưởng rất tốt, năng suất đảm bảo, chi phí cho vụ rau nhờ đó đến nay cũng giảm hơn nhiều, giá bán các loại rau luôn ở mức cao và ổn định, thị trường tiêu thụ cũng ổn định, cung không đủ cầu.
Trang trại trồng theo hướng hữu cơ trong nhà lưới, với hệ thống tưới bán tự động của gia đình ông Phùng Xuân Thu, địa chỉ 231A đường Phước Thắng, phường.12, thành phố Vũng Tàu (Trang trại rau sạch Sunny Farm) được trồng từ tháng 10/2016. Đến nay, đây là mô hình trồng theo hướng hữu cơ được nhiều khách hàng tin dùng, vào những ngày cuối tuần ông Thu còn tổ chức cho các đoàn và các gia đình tới tham quan mô hình, các cháu thiếu nhi còn được trải nghiệm việc trồng và thu hoạch rau.
Trang trại của ông Thu rộng 5.000 m2; trong đó khoảng 4.500 m2 phục vụ lĩnh vực trồng trọt, phần còn lại ông xây dựng cơ sở chăn nuôi heo, gà, vịt, với trang trại này ông Thu đã bỏ ra 2 tỷ đồng để đầu tư các cơ sở thiết yếu phục vụ sản xuất. Các điều kiện sản xuất cần thiết như: đất trồng, nước tưới đều được xử lý.
Ông Phùng Văn Thu cho biết, đất để sử dụng để trồng rau ông cũng phải mua về tự nơi khác và cải tạo. Phân bón cho rau, sử dụng chủ yếu là phân trùn quế, phân bò, phân gà đã được ủ hoai mục kết hợp với xử lý nấm vi sinh Trichoderma, hoàn toàn không sử dụng hóa học; thuốc trừ các loại sâu hại rau ăn lá là các chế phẩm thuốc thảo mộc, vi sinh như: tỏi, ớt, gừng ngâm với rượu do ông tự bào chế an toàn với sức khỏe người sử dụng. Theo ông Thu, việc trồng rau nhà lưới đã giúp hạn chế rất nhiều rau không bị côn trùng xâm nhập, giúp ông không phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Theo bà Phương Thảo - đại diện Phương Minh Farm, mô hình chuỗi trang trại rau hữu cơ đòi hỏi đầu tư nhiều vốn, tốn thời gian và công sức. Nhưng thành quả đổi lại là nông sản sẽ an toàn, đảm bảo chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.Phương Minh Farm đang phát triển chuỗi trang trại tại Vĩnh Cửu (Đồng Nai) và Mê Linh (Lâm Đồng). Tại trang trại, rau an toàn theo tiêu chuẩn hữu cơ sản xuất trong nhà kính nằm cách ly khỏi khu dân cư. Điều này giúp các giống rau hạn chế tình trạng lây nhiễm sâu bệnh hay các chất hóa học còn tồn đọng từ các vùng lân cận.
Rau trồng trên đất và bổ sung giá thể. Giá thể tổng hợp từ rơm (sau khi trồng nấm rơm), xơ dừa, tro trấu trộn với phân bò. Tất cả nguyên liệu giá thể đều được ủ hoai mục với thời gian từ 3 - 6 tháng trước khi trồng.
"Một trong những yếu tố quan trọng khác trong việc canh tác hữu cơ là không sử dụng phân bón hóa học và tuyệt đối không dùng các loại thuốc trừ sâu", bà Thảo nhấn mạnh.
Trên tiêu chuẩn đó, các loại dinh dưỡng được Phương Minh Farm bổ sung trong quá trình trồng rau là các loại phân chuồng ủ mục, phân vi sinh, phân trùn quế, dịch trùn quế và bánh dầu.
Bước đầu sản xuất rau hữu cơ không tạo ra lợi nhuận cho trang trại do đầu tư cao, năng suất thấp. Tuy nhiên Phương Minh Farm vẫn tiếp tục mở rộng quy mô, chủng loại rau hữu cơ, kênh phân phối nhằm gia tăng sản lượng, giúp người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm dễ dàng hơn.
Như vậy, có thể thấy rằng nông nghiệp sạch là hướng đi bền vững và đem lại hiệu quả cao và với mô hình trồng rau theo hướng hữu cơ không những đảm bảo sức khỏe cho người trồng mà còn đảm bảo sức khỏe, an toàn vệ sinh thực phẩm cho người sử dụng.
Nguồn: https://nazo.com.vn/phan-bon-huu-co-huong-di-cua-nong-nghiep-sach.html
